Gemeente, broeders en zusters van de UR,
Ik wens jullie allen een gelukkige verjaardag, we zijn één vandaag. ( we kunnen al recht op lopen!). Dit jaar vieren we ook, dat is u hopelijk niet ontgaan, 500 jaar Reformatie. Maar wat vieren we eigenlijk? Vieren we geschiedenis of vieren we dat wat we in handen kregen ook vandaag nog steeds van belang is? En wat we in handen kregen, daar gaan de teksten vanmiddag over.
Luther schreef in zijn stellingen: De ware schat van de Kerk is het heilig Evangelie.
Eén van de doelstellingen van de UR lijkt me om die schat een schat te laten zijn. Om daar met vernieuwde verwondering en verbazing naar te kijken, daarin te lezen.
Een schat is kostbaar, uniek, je geeft ze niet zomaar weg. Wat zou het kunnen betekenen om de Schrift vandaag een schat te noemen?
In de eeuwen na de Reformatie, na de herontdekking van het belang van de Bijbel is deze schat meer en meer een schatkamer geworden van oosterse wijsheid. Verhuld en verborgen in de nevelen van de tijd, alsof duizenden jaren geschiedenis onze blik vertroebelt op haar wijsheid. De Schrift werd een tekst zoals elke andere tekst. De schatkist werd geopend, en haar inhoud ontleed, gelabeld, naast elkaar gelegd. Onze schat leek haar glans, uniciteit en kostbaarheid te verliezen. Andere schatten werden ontdekt en vandaag lijken we beland, om het beeld wat uit te rekken – in een schattenjacht naar de voor ons persoonlijk meest geschikte wijsheid.
Wat bindt ons vandaag aan een tekst van duizenden jaren oud? Wat maakt deze woorden, die taal waar, authentiek?
De UR is opgericht om deze schat opnieuw naar waarde te schatten.
Ik hoop dat de tekst uit de tweede brief van Timoteüs ons hierbij kan inspireren.
Timoteüs – als leider in de gemeente – wordt hier door Paulus bemoedigd om de Schrift als bron van wijsheid, als schat voor de kerk, te bewaren. Waarom? En met welk doel?
Ten eerste: waarom? Waarom is dan de Bijbel zo belangrijk? Waarom noemt Paulus die tekst heilig? Elke schrifttekst is door God geïnspireerd. Dit is de enige keer dat de Schrift door God geïnspireerd wordt genoemd, in de Bijbel. Het woord dat hier gebruikt wordt betekent door Gods Geest ingeblazen, de hele Schrift is doorademd van Gods Geest. En daarom is hij voor ons een schat van wijsheid en niet in de eerste plaats omdat wij het zo een mooi en inspirerend verhaal vinden. Neen, de inspiratie komt van God. Wat wij ervan vinden doet nu even niet ter zake. Dit wil zeggen, voor wij denken onze mond al dan niet geïnspireerd te moeten opendoen, is het belangrijk, meer dan dat, noodzakelijk, eerst te luisteren. Wat ons bindt aan een tekst van duizenden jaren oud is Gods Geest. Om dit te herinneren, te gedenken, vierden we afgelopen zondag Pinksteren.
Het is en blijft een hele uitdaging om de autoriteit van je eigenwijsheid en onze cultuur onder die van de Schrift te plaatsen. Paulus vraagt Timoteüs net daaraan vast te houden.
Ten tweede: met welk doel? Om onderricht te geven. Vanzelf gaat het niet. Het blijkt niet zo eenvoudig te zijn dat de wijsheid uit de lucht komt gevallen. Onderricht geven, laat staan, dwalingen en fouten weerleggen, is een nog grotere uitdaging vandaag. Ieder zijn mening, ieder zijn waarheid. Dit is niet wat hier staat. Want je kunt ook struikelen blijkbaar bij het lezen van de Schrift. De Schrift veronderstelt studie.
Je leest de Bijbel in een gemeenschap van gelovigen, als een tekst, een schat, die we ontvingen door de eeuwen heen door Gods Geest geïnspireerd. Een van de grote tradities die wij ook in ademen, was het besef in de Joodse traditie waarin Timoteüs opgroeide, dat de Schrift in de samenkomst van de gemeente thuishoort, in een gelovige gemeenschap, in de liturgie, en dat je leest en hoort en onderricht geeft open voor Gods Geest, maar dat je ook open in discussie gaat met elkaar ,dat je in gesprek gaat, want dat veronderstelt deze tekst ook..
Tenslotte, niet enkel om onderricht te geven maar uiteindelijk: om op te voeden tot een deugdzaam leven. Tot een rechtvaardig leven. Uiteindelijk gaat het om ons als gelovigen. Om in die wijsheid van de Schrift menszijn naar Gods bedoeling te zoeken. Het gaat niet om intelligente haarkloverijen maar om de vernieuwing van ons menszijn.
Laten wij ons openstellen voor die dynamiek, die beweging, de adem van Gods Geest in de Schrift, laten wij die bron, die schat koesteren en geen andere geest dan zijn Geest zoeken wanneer we de Bijbel openen.
Laten we danken voor die genade en inspiratie die we hebben ervaren afgelopen jaar, wanneer we samenkwamen als UR en verder gaan op de weg die we kozen om de schat van Gods Koninkrijk te eren.
Amen.
ds. Edwin Delen
